Skip to main content

Karate Do

lichaamsontwikkeling, wedstrijdsport en zelfverdediging

Karate Do als lichaamsontwikkeling

Er zijn weinig sporten waarbij lichaam en geest zo compleet getraind wordt als bij karate. Voor het uitvoeren van een effectieve techniek zijn snelheid, kracht, lenigheid en coördinatie belangrijk.

Daarnaast spelen concentratie- en reactievermogen een niet te onderschatten rol. Het spreekt dan ook voor zich dat beide zijden van het lichaam geoefend worden, iedere techniek wordt links en rechts getraind. Dit levert niet alleen een enorm voordeel op wanneer men zich moet verdedigen, maar heeft tevens een positieve invloed op de gezondheid. Rugklachten, bijvoorbeeld, kunnen ontstaan doordat de ene zijde van het lichaam beter ontwikkeld is dan de andere zijde, waardoor het lichaam als het ware ‘krom’ getrokken wordt. Door ook de ‘zwakke’ zijde te oefenen kunnen deze klachten voorkomen of verholpen worden.

Onderzoeken hebben uitgewezen dat karate een gunstige werking kan hebben op mensen met leerproblemen, evenwichtsstoornissen oogafwijkingen, enz. daarom hebben sommige scholen karate zelfs al opgenomen in het pakket lichamelijke opvoeding.

Karate Do als wedstrijdsport

De laatste jaren komt karate als wedstrijdsport steeds meer in de belangstelling te staan. Vele kampioenschappen en toernooien worden georganiseerd. Er is Kumite (het vrije gevecht) en Kata (het zonder tegenstander tonen van een aantal opeenvolgende technieken volgens een vast afgesproken patroon).

Maar het is overigens wel zo, dat je uitstekend karate kunt beoefenen zonder ooit aan wedstrijden deel te nemen. De meeste mensen gaan karate doen voor hun gezondheid, als ontspanning of om zichzelf te leren verdedigen. Een kleine groep heeft daarnaast belangstelling om actief aan wedstrijdsport te gaan doen.

Karate Do als zelfverdediging

Sommigen denken dat men na een cursus van 12 lessen al in staat is om zichzelf al effectief te kunnen verdedigen of zelfs wel 3 tegenstanders tegelijk te kunnen verslaan. Afhankelijk van de kwaliteit van de tegenstanders zal dit in de meeste gevallen echt niet lukken.

Pas na langdurig trainen zal het karate zich bewijzen als een goede vorm van zelfverdediging. Behendigheid en techniek staan voorop, zodat iedereen die van nature geen krachtpatser is, haar of zijn woordje mee kan spreken.

Wat is een kata?

Het kata heeft een centrale rol in het karate. Kata is misschien het best te omschrijven als alleengevecht of schijngevecht. Een kata is een vaste serie van bewegingen, waarmee de karateka een gevecht uitbeeldt tegen denkbeeldige tegenstanders. De 1e techniek is altijd verdedigend. De tegenstanders komen van verschillende richtingen. Het is dan ook niet een reëel gevecht, maar een schijngevecht, waarin de verschillende standen, verdedigings- en aanvaltechnieken worden geoefend. Belangrijke sleutelfactoren in kata zijn, snelheid, kracht, flexibiliteit en ritme.

In Kyokushinkai karate zijn 8 basis kata en 11 gevorderde kata. Elke kata heeft zijn eigen naam en betekenis. De eenvoudige basiskata zoals de Taykioku en Pinan zijn ontworpen om speciale technieken of posities te doceren. Andere kata zoals b.v. de Kanku en Seinchin zijn volledig volwassen systemen. Oude kata zijn afkomstig van Okinawa, de oorsprong van Karate.

De eerste kata die wordt aangeleerd is de Taikyoku sono ichi. Deze kata bestaat uit basisstoten, de oi tsuki chudan, basis blokkeringen, de gedan barai en de basisverplaatsingen vanuit de basisstand zenkutsu dachi. Het aanleren van een kata gaat in drie fasen. De kata wordt in delen gehakt en elk deel wordt apart geleerd. Uiteindelijk worden de delen samengevoegd en wordt de hele kata uitgevoerd. In deze fase wordt aandacht besteedt aan het corrigeren van de zwakke elementen. Daarom wordt de katatraining ondersteund met kihon training. Dit is fase twee. De derde fase is het begrijpen van de betekenis van de kata. Dit is de ziel van de karate sport en duurt de rest van je leven als karateka.

Er zijn drie groepen kata binnen de kyokushinkai: taykioku kata, pinan kata en 11 met name genoemde kata. Elke kata begint met Rei (ceremoniële buiging).

Wat is kihon?

Kihon is het oefenen van fundamentele technieken: weren, stoten, trappen. Voor een goede beheersing van de basis technieken is het nodig dat je regelmatig oefent, met zoveel mogelijk concentratie en inspanning.

De karateka moet kihon oefenen met de volgende gedachten:

Vorm
Balans en stabiliteit zijn noodzakelijk voor de basistechnieken. Denk hierbij aan de balans nodig voor een trap, maar ook aan de stabiliteit van je stand nodig om een aanval af te weren.

Kracht en snelheid
Karate is zinloos zonder kime, het focussen van de grootste kracht op de aanval of de afweer. De spierkracht wordt geoptimaliseerd door gebruik van kime. Snelheid is essentieel voor karate en is direct gekoppeld aan alle technieken. Echter, snelheid is alleen zinvol als je de juiste controle weet uit te oefenen.

Concentratie
Concentratie is belangrijk om een maximaal effect te hebben tijdens een aanval of afweer. Daarbij moet kracht efficiënt gebruikt worden door alleen kracht in te zetten wanneer het nodig is, dus op het moment van “impact”. Als je dat niet doet, gaat een groot gedeelte van je kracht verloren tijdens de beweging. Een karateka wisselt dus tussen momenten van spanning en ontspanning. Tijdens de ontspanning moet je altijd alert blijven.

Versterken van spieren
Een karateka moet steeds blijven trainen voor sterke, lenige spieren. Je moet ook weten welke spieren je inzet tijdens een techniek: alleen sterk en goed getrainde spieren zorgen ervoor dat je krachtig en effectief bent.

Ritme en timing
Karate heeft een eigen ritme en je moet leren dit te begrijpen. Geen enkele techniek staat op zichzelf ; door basistechnieken te combineren kun je de timing oefenen. Door het ritme ziet karate er zo mooi uit.

Heupen
De heupen zijn ontzettend belangrijk, maar worden vaak vergeten. Door je heupen te draaien, krijg je kracht in je aanval en afweer. Dit komt omdat de heupen dichtbij het zwaartepunt van je lichaam zitten. Elke techniek vereist een actieve inzet van de heup. Daarom zegt de shihan zo vaak: weer af, stoot en schop met je heupen en niet met je ledematen alleen.

Ademhaling
Je ademhaling loopt gelijk met de techniek. Door goed adem te halen ben je in staat om op het juiste moment te ontspannen en aan te zetten. Daarom blaas je uit als je de aanval afmaakt. Dit is ook nodig om voldoende kime te krijgen. Als je goed ademt, regel je je ademhaling aan de hand van de situatie (bv aanval tegenover afweer).